علائم مزاج گرم و تر (دموی)
افراد با این مزاج پوست نرم، مرطوب و گرمي دارند، منافذ پوستي درشتي دارند كه از علايم منافذ درشت خوب عرق كردن است. رگهاي دست آشكار و برجسته است، رنگ پوست گندمگون يا گلگون است رنگ چشم (سفيدي) با گرايش قرمز است ،رنگ مردمك ميشي تيره و سياه است موي سر: درشت و قابل انعطاف و داراي پيچ درشت است، رنگ مو: سياه خرمايي تيره و روشن و معمولاً پر مو هستند.
مزه دهان، شيريني صبحگاهي است، دهانشان كم رطوبت است و كم تشنه ميشوند. اشتهاي زياد و خوراك خوبي دارند، توان هضم غذا بسيار بالاست نفخ معده ندارند، يبوست ندارند، گرايش به شيريني كم دارند و گرايش به شوري هم بسيار اندك است. گرايش به ترشي كم دارند. بوي بد دهان ندارند، بوي بد مدفوع ندارند، قار و قور شكم ندارند تمايل به سرديها ندارند ولي تمايل به گرميها اندكي دارند.
افراد دموي بايد غذاهاي خنک و سردي مثل آش انار، آش آلو، آب زرشك خيار، مركبات و ماست و... مصرف كننده تا حرارت بدن تعديل شود. اگر فرد دموي همراه با غذاي گرم مثل شيرينيجات از مواد و اغذيه سرد استفاده نكند دچار جوش و خارش بدن، گر گرفتگي، بيقراري، كهير، سوزش ادرار، سوزش سر دل، و آفت دهان خواهد شد.
علائم مزاج گرم و خشک (صفراوی)
افراد با این مزاج دارای پوستي خشك و بدون رطوبت، داراي منافذ پوستي درشت، رگهاي دست گاهي آشكار و گاهي پنهان هستند، رنگ پوست گرايش به زردي دارد، سفيدي چشم سفيد با گرايش زرد است، مردمك چشم ميشي روشن است، موي سر، خشك و ضخيم و برجسته است، رنگ مو، سياه و خرمايي است و صفراويها غالباً كممو هستند.
مزة دهان تلخ صبحگاهي است، غالباً دهان خشك و تشنه است، افراد صفراوي كم اشتها هستند، توان هضم غذا بالاست، نفخ معده ندارند، يبوست ندارند، گرايش به شيريني و شوري هم ندارند. افراد صفراوي غالباً گرايش به ترشي دارند، بوي بد دهان ندارند، بوي بد مدفوع ندارند، قار و قور شكم ندارند، تمايل به سرديها دارند و از گرميها گريزانند.
افراد صفراوي غالباً در اثر حجامت تعديل مزاج يافته و رنگ و رويي به مراتب روشنتر از قبل خواهند داشت، اشتهاي آنان با حجامت افزايش مييابد و در صورت تكرار حجامت فربه و چاق خواهند شد.
علائم مزاج سرد و تر (بلغمی)
افراد با این مزاج دارای پوستی نرم و مرطوب ، غالباً سرد ، با منافذ ريز ( تعرق كم ) و رگ های پنهان هستند ، رنگ پوست سفيد ، سفيدی چشم ، سفيد بی حال ، مردمک آبی و روشن دارای موهاي نرم و نازک و لخت با رنگ زرد ، بور و خرمايی روشن و سفيد و غالباً افراد بلغمي بی مو هستند.
دهانی بی مزه ، مرطوب و پر آب دارند ، اشتهای زياد و خوراک فراوان دارند ، توان هضم غذا در آنان كم است ، معده نفاخی دارند ، گاهی يبوست دارند و گرايش به شيرينی و شوری دارند به ميزان زياد.
گرايش به ترشی و بوی بد دهان ندارند ، بوی بد مدفوع ندارند ، قار و قور شكم دارند ، تمايل به سردیها ندارند و در عوض تمايل به گرمیها به شدت در آنان وجود دارد.
اگر بلغمی در سر اضافه شد بلاهت و حماقت ايجاد ميكند كه در اثر افزايش سردی در سر است ، تمام داروهای افزايش حافظه گرم هستند ، اوج سردی در مغز آلزايمر پديد می آورد. ( البته سرد و خشک ).
افراد بلغمی نبايد سردیجات را به تنهايی ميل كنند ( همراه با گرمی ميل شود ).
روغن نباتی ، كره گياهی ، نوشابه ، برنج ، گوشت گاو، سوسيس و كالباس و فرآوردههای اين چنينی بلغم زا هستند و همه افراد به خصوص بلغمیها باید از اين گونه مواد بايد پرهيز كنند.
علائم مزاج سرد و خشک (سوداوی)
افراد با این مزاج پوست خشک و بدون رطوبت و داراي منافذ متوسط، رگ هاي دست پنهان هستند، رنگ پوست تيره است، رنگ چشم (سفيدي) سفيد تيره است. رنگ مردمک ميشي و قهوهاي است. موي سر، خشک و ضخيم يا مجعد است، رنگ مو، سياه مات و جوگندمي است و فرد سوداوي معمولاً كم مو است
مزه دهان صبحگاهان شور مزه است و دهان، خشك و كم آب است، اشتها زياد، ولي خوراک كم است، توان هضم غذا بسيار كم است، نفخ معده فراوان دارند، يبوست دارند، گرايش به شوري و شيريني دارند، گرايش به ترشيي ندارند، بوي بد دهان ندارند، بوي بد مدفوع، ندارند، قار و قور شكم دارند، تمايل به سرديها ندارند و تمايل به گرميها دارند.
سودا چون سرد و خشک است افراد سوداوي بايد از غذاهاي سرد و خشك پرهيز كنند و در عوض از غذاهاي گرم و تر مثل عسل استفاده نمايند. غذاهاي سرد و خشك مثل برنج كه بدن را با افت رطوبت مواجه ميكند، مهم ترين عامل يبوست است (به خاطر دفع رطوبت).
در کتاب هاي طبي قديمي چنين آمده است:«اگر طبيب بتواند شخص سوداوي مزاج را راضي کند هنر کرده است!»
سایر مزاجها
علائم سایر مزاجها ترکیبی از علائم بالاست. مثلا علائم مزاج سرد برآیندی از علائم مزاج «سرد و خشک» و مزاج «سرد و تر» است.